Türkiye’nin İlk Yerli Jet’i HÜRJET

Hürjet, TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii) tarafından yerli ve milli imkanlarla geliştirilen ve yeni nesil muharip savaş uçaklarına hitap edecek olan, modern bir jet eğitim ve hafif taarruz uçağıdır.

Tusaş için büyük önem taşıyan Hürjet projesi, 2017’nin son çeyreğinde şirketin kendi özkaynakları ile başlatıldı. Geçtiğimiz haftalarda TUSAŞ tarafından seri üretim kararı alınan hafif taarruz uçağı Hürjet için parça üretimi ve montaj faaliyetlerine başlandı.

Hürjet, proje kapsamında komponent seviyesi montaj faaliyetlerini sürdürüyor. 2022 yılı ortasına kadar son montaja (Final Assembly Line) geçmeyi planlayan Tusaş, 2022 yılının sonlarına doğru uçağı hangardan çıkartamayı hedefliyor. Hürjet’in yer testlerinin ardından 18 Mart 2023’te ilk uçuşunu gerçekleştirilmesi planlanıyor. Proje kapsamında ilk aşamada 2 adet prototip uçabilir uçak ile 1 adet statik ve yorulma yer testi uçağı üretilmesi planlanıyor.

Tusaş, Hürjet’i yeni nesil ve modern aviyoniklere sahip, tek motorlu, modern bir hafif taarruz ve jet eğitim uçağı olarak tasarlamaktadır. Hürjet, silahlı varyantı, geniş görev yelpazesi ve üstün faydalı yük kapasitesi ile muharebe alanlarında hava savunması için önemli bir güç unsurudur.

Hürjet’in gelecek yıllarda Türk Hava Kuvvetlerinin envanterine girmesiyle beraber, envanterdeki T-38 eğitim uçakları ve F-5’lerin yerini alacak ve F-16’lara büyük derecede yardımcı olacaktır. Türkiye’nin havacılık sanayisi açısından büyük bir öneme sahip olan Hürjet, Milli Muharip uçak (MMU) başta olmak üzere yeni nesil modern savaş uçaklarının eğitimlerinde kullanılmak üzere modern ve son teknolojiyle ile tasarlanmaktadır. Tusaş, Hürjet projesinde Jet eğitim, Hafif taarruz, Akrotim ve Harbe Hazırlığa Geçiş olmak üzere 4 çeşit üretilmesi planlanıyor. Savunma Sanayi yetkilileri, Hürjet projesini Türkiye’de havacılık sanayisinin gelişimi açısından oldukça önemli görmektedir. Tusaş, Hürjet projesinden elde ettiği bilgi birikimi ve deneyimi ile Milli Muharip Uçak (MMU) tasarımı ve üretiminde daha da güçlenecek.

Hürjet Motoru

Tusaş yönetimi, yerli motorun üretilmesini planlanmasına rağmen, yetişemediği için ilk eteapta, General Electric (GE) F404 turbofan motoruna karar verdi.  Türkiye ile General Electric arasında 80 adetlik motor anlaşması imzalandı. GE F404 turbofan motoru havacılıkta kendini ispat etmiş, yüksek itki gücüne sahip, hem savaş uçaklarında hem eğitim uçaklarında kullanılan önemli bir motordur.

Hürjet’in Rolleri

• Harbe Hazırlık Geçiş Eğitimi.
• Eğitimlerde “Red Aircraft” Görevi.
• Akrobatik Gösteri Uçağı.
• Hafif Taarruz (Yakın Hava Desteği)
• Hava Devriyesi (Silah ve Silahsız)
• Hürjet’in Özellikleri
• Yüksek AoA kontrolü – Baş Üstü (Head-up) Göstergesi (HUD)
• Kaska Monteli Gösterge (Koşullu)
• Tam Otorite, Dijital Kontrollü Uçuş Sistemi
• Gelişmiş İnsan Makine Arayüzü, F-35 ve MMU için Asgari Alışma Zamanı
• Intra & Inter Veri Linki
• Gece Görüşüne Uyumlu (AJT, LIFT)
• Havada Yakıt İkmali (AJT için Kuru, LCA için Sıvı)
• Rahat İdare
• Gömülü Taktik Eğitimi ve Canlı Sanal Yapıcı Eğitim Sistemleri
• Otonom Operasyonlar için APU
• Hava-Hava, Hava-Yer Atış Kabiliyeti

Hürjet’in Teknik Özellikleri:

• Uzunluk: 13,6 m / 44,6 ft
• Kanat Açıklığı: 9,5 m / 31 ft
• Yükseklik: 5,1 m / 16,7 ft
• Kanat Alanı: 35 m2 / 270 ft2
• İtki: 17.600 lb
• Servis Tavanı: 13.716 m / 45.000 ft
• Tırmanma Oranı: 39.000 fpm
• Kesintisiz Dönüş: 5,5 g @ 15.000 ft <0.9 Mach
• Menzil: 2222 km / 1200 nm
• Yük Kapasitesi: 2721 kg / 6000 lbs
• Azami Hız: 1,4 Mach
• G Limitleri: +8g / -3g

Hürjet’te kullanılabilecek Mühimmatlar:

• Havadan havaya Gökdoğan füzesi
• Havadan havaya Bozdoğan füzesi
• SOM seyir füzesi
• Minyatür Bomba
• Sarb-83
• HGK-3
• KGK-83
• KGK-82
• Teber-82