Uçaklarda Flap Nedir?

Flaplar, uçak kanatlarının arka kısmında bulunan, kanadın ucundaki en işlevsel parçalardan biridir. Uçak kanadının çıkış kanadına ve gövdeye yakın kısmına menteşelerle veya ray yataklarla monte edilir. Flapların yönü daima aşağı doğrudur. Sağ ve sol flaplar birlikte aynı değerde hareket edebilirler. Uçakların her parçasının ayrı bir görevi olduğu gibi flapların da görevleri vardır.

Flaplar Ne İşe Yarar?

Flaplar, uçaklarda yüksek hızlarda en yüksek kaldırma kuvveti sağlayıp, düşük hızlarda ise hava filelerinin tesirini artırmak amacıyla dizayn edilmiştir. Flaplar uçaklarda kaldırma kuvveti ve geri sürükleyici kuvveti artırırlar. Flaplar tam ölçüyle açıldığında 35 ve 40 derece arasında bir açıya sahiptirler.

Flaplar, uçak kanatlarının taşıma kuvvetini artırırlar. Flaplar kanat eğriliğini artırarak, kanadın sahip olduğu alanın genişlemesini sağlarlar. Uçaklar kalkış ve iniş esnasında uçağın hızının azalması nedeniyle, kanat alanını genişleterek ve kanat altında oluşan basıncın artırarak kaldırma kuvvetini artırırlar.

Flaplar, kalkış ve iniş esnasında düşük hızlarla en yüksek taşıma sağlarlar. Uçakların kalkışında flatlar, kanat bombesini artırdığı için, uçağın en kısa mesafede kalkış yapmasını sağlar. Uçak inerken ise flatlar açılır ve hava direncini artması sebebiyle, uçağın hızını azaltarak daha düşük bir hızla ve en kısa mesafede uçağın inmesini sağlarlar. Flaplar, uçaklarda bu görevleri yaparken buna ek olarak uçağın perdövites hızını azaltır. Çoğumuz flapların uçaklara yön verdiğini düşünürüz. Fakat flaplar uçaklara yön vermezler.

Flat Türleri Nelerdir?

Düz flap (Plain): Basit bir menteşe ile monte edilmiş Kanat profilinin arka kısmı aşağıya doğru döner. Kıvrım düz olduğu zaman herhangi bir sapma yoktur ama kıvrım 15 derece aşağı doğruysa kaldırma etkisini arttırır, 40 derece aşağı doğru ise kaldırma etkisini azaltır. Genellikle küçük uçaklarda tercih edilir.

Ayrık Flap (Split): Ana kanadın arka kısmının üst yüzeyi sabit kalırken alt yüzeyi menteşe yardımıyla aşağı doğru kıvrılır. Ayrık Flap 1920’de Orville Wright and James M tarafından bulunmuştur ama 1930’larda kullanılmaya başlanmıştır. Douglas DC-3 ve C-47 ‘de Ayrık Flap kullanılır.

Oluklu Flap (Slotted): Flap ile ana kanat arasında boşluk vardır. Bu oluk sayesinde, kanat alt yüzeyindeki havanın bir kısmı, üst tarafa geçerek kanat üst yüzeydeki hava filelerinin yüzeyi terk etmesini önler.

Fowler Flap: Ayrık Flap türünün arkaya doğru kayan türüdür. Bu flap türü bir mafsal etrafında dönmemekte, geriye doğru belirli bir açı altında kaymaktadır. Bu tür flaplar hem kanat alanını hem de kanat kamburluğunu arttırarak yüksek kaldırma kuvveti elde ettiği gibi, geri sürükleme kuvveti yarattığı için uçak hızını da düşürür. Fowler Flap 1924 yılında Harlan D. Fowler tarafından keşfedilmiştir.

Junkers Flap: Kanat seviyesinin biraz daha altında bulunan bir flap türüdür. Kapalı halde kanatla paralel aşağı doğru açıldığında, aynı düz flap gibi aşağı doğru kıvrılır. Ancak bu olay kanat üzerinde gerçekleşmez. O.Mader tarafından 1920’li yılların başlarında bulunmuştur ve yaygın olarak Junkers Ju 52’de kullanılmaktadır.