Uçak Pisti Aydınlatma Işıkları Nelerdir?
Uçaklar gece ve gündüz uçuş yapabilen hava taşıtlarıdır. Gündüzleri görüş açıları geniş olduğu için piste daha rahat iniş ve pistten daha rahat kalkış yapabilirler. Gece uçuşlarında ise görüş açıları gündüze göre daha dar olmakla beraber pilotların pist görüşü de azalır. Bu yüzden havaalanı pistlerinde, pist aydınlatma ışıkları kullanılır. Bu ışıklar, pilotların gece ve kötü hava şartlarında, uçakların emniyetli bir şekilde iniş ve kalkış yapmasını sağlar.
Uçaklar gece ve gündüz uçuş yapabilen hava taşıtlarıdır. Gündüzleri görüş açıları geniş olduğu için piste daha rahat iniş ve pistten daha rahat kalkış yapabilirler. Gece uçuşlarında ise görüş açıları gündüze göre daha dar olmakla beraber pilotların pist görüşü de azalır. Bu yüzden havaalanı pistlerinde, pist aydınlatma ışıkları kullanılır. Bu ışıklar, pilotların gece ve kötü hava şartlarında, uçakların emniyetli bir şekilde iniş ve kalkış yapmasını sağlar.
Pist aydınlatma sistemleri her ne olursa olsun gece ve gündüz açık olmak zorundadır. ICAO (Sivil Havacılık Organizasyonu) kullanılan ışıkların rengi, yanıp sönme sıklığı vb. şartlar belirleyerek yönetmelik hazırlamıştır. Böylece pilotlar piste doğru yaklaşırken pistin yerleşimini, krokisini, açısını vb. bilgileri ışıkların renginden ve yanıp sönme sıklığından anlamaktadır.
Havaalanlarının çoğunda kapsül lambalar kullanılmaktadır. Ancak LED teknolojisi geliştiği için ledlerin kullanımı günden güne yaygınlaşmaktadır. Bunun en önemli sebebi ise LED’lerin çalışma saati ve ömrünün diğer lambalardan daha uzun olmasıdır.
Pist Aydınlatma Işıkları
- Döner (Beacon) Işıkları
Döner ışık tüm havaalanlarında bulunmaktadır. Bu ışık türü, belirlenen açılarla kule üzerine veya kule yanına yerleştirilir. Bu ışığın amacı pilota havaalanının yerini ve ne tür bir hava meydanı olduğunu bildirmektedir. Sivil havaalanlarında bu ışığın bir yönü yeşil diğer yönü ise beyazdır. Helikopter pistinde ise iki yönü yeşil veya beyaz, yukarı yönü ise sarı ışık verir.
- PAPI (Precision Approach Path Indicator) Işıkları
PAPI ışığı, piste doğru yaklaşmakta olan uçağa doğru süzülüp süzülmediğini belirtmek için tasarlanmıştır. Pist başlangıcının yaklaşık 300 metre ilerisinde, piste dik bir şekilde 4 adet lamba ile konumlandırılır. 4 adet lambanın birbirinden farklı anlamları vardır.
- Yaklaşma (Approach) Işıkları
1940 yıllarının başlarında tasarlanan ve kullanılmaya başlanan yaklaşma ışıkları, pist başından itibaren 900 metre geriden, 30’ar metre ara ile konumlandırılır. Kötü hava şartlarında, pistin daha çabuk fark edilmesi için üstünde flaş ışıkları bulunur. Bu ışık türünün rengi beyazdır.
- Eşik (Threshold) Işıkları
Bu ışık türünü amacı pistin başladığının göstergesidir. Pist eşiğinden 10 metre gerisine konumlandırılmıştır. Işığın rengi yeşildir.
- Teker Koyma (Touchdown Zone) Işıkları
Uçağın teker değme bölgesini belirtmek için tasarlanmıştır. Pist eşiğinden itibaren 900 metreye kadar uzanan, aralarında 3’er metre bulunan gömülü tipte ışıklardır. Bu ışık türünün rengi beyazdır.
- Pist Kenar (Runway Edge) Işıkları
Pist boyunca, pistin sağ ve solunda 60 metre aralıklarla konumlandırılmıştır. Ayrıca pist kenarından 3 metre uzaklıktadır. Bu ışık türünün rengi genellikle beyazdır. Fakat pist bitimine 600 metre kaldığında, ışık rengi sarıdır.
- Taxiway Işıkları
Taksi yollarının ve apronların sınırlarını göstermek için tasarlanmış ışıklardır. 60 metre mesafe ile konumlandırılır. Bu ışık türünün rengi mavidir. Fakat taksi yolu merkez hattı ışıkları ise sarı ve yeşil renktedir.
- Pist Sonu Işıkları
Pistin sonunu belli etmek için tasarlanan ışıklardır. Bu ışık türü kırmızı renktedir.