Gezegenler Neden Yuvarlak?

Uzay boşluğuna baktığımızda görme şansını elde ettiğimiz birçok gök cismi; yıldızlar, gezegenler, gökadalar, uydular ve kümeler ya küresel ya da çembersel bir şekle sahiptirler. Bunun nedenini hepimiz merak etmişizdir ve kendimize “gezegenler neden yuvarlak?” sorusunu sormuşuzdur.  Bu sorunun cevabı, gezegenlerin nasıl oluştuğuna ve yer çekiminin çalışma prensibine bağlıdır. Evrenimizde gerçekleşen olayların fizik yasalarının bir sonucu olduğunu biliyoruz.

Evrende zaman ilerledikçe, her türlü gök cismi barındırdığı maddeler veya atomlar arasındaki çekim kuvvetleri nedeniyle, en az enerji harcayacağı geometrik şekle dönüşmeye başlar. Çünkü evrenimizin doğası gereği, tüm cisimler minimum enerji harcama eğiliminde oluyorlar.

Örnek vermek gerekirse, su damlaları düz bir şekilde olmak yerine küresel şekle bürünüyorlar. Bunun nedeni ise su moleküllerinin birbirlerine çekme kuvveti uygulamaları sonucu, minimum enerji harcama eğilimi yaparak, her defasında küresel şekle bürünürler.

Yer çekimi nedeniyle bütün gezegenler, küresel ya da çembersel şekle sahiptirler. Güneş sistemimiz şekillenirken, milyarlarca gaz ve toz parçaları birleşerek büyüyen ve zaman geçtikçe gezegenler haline gelen kümeler halinde toplandı. Tüm bu gaz ve toz parçaları birleştikçe kendi yer çekimini oluşturmaya başlar ve bu da hepsini bir arada tutmaya yardımcı olur. Gaz ve toz parçalarının çarpışma kuvveti, yeni oluşan gezegenlerin ısınmasına ve erimesine olanak sağlar. Yerçekimi kuvveti, bu erimiş maddeyi içeriye yani gezegenin merkezine doğru bir küre şekline çeker. Daha sonra gök cisimleri soğuduğunda küresel şeklini alırlar. Gök cisimleri ve gezegenler tam olarak küresel veya çembersel şekle sahip değildirler. Çünkü aynı zamanda gezegenler kendi etrafında dönerler. Dönme kuvveti yerçekimine karşı hareket eder ve birçok gezegenin ve gök cisimlerinin ekvatorları etrafında daha fazla şişmesine neden olur. Gezegenlerin kendi ekseni etrafında dönme hızı arttıkça ekvatorları etrafında şişkinlikte artar.

Özetlemek gerekirse, evrenimizin temelinde olan fizik kuralları sonucunda ne dünyamız, ne diğer gezegenler, ne de yıldızlar düz bir şekilde bulunamazlar.