Uçak Lastikleri Neden Patlamaz?

Demir yığını dediğimiz uçakları taşıyan lastikler hakkında hepimizin aklında bazı sorular vardır. Bunlar; neden patlamaz, nasıl bu kadar yükü kaldırıyor ve nasıl bu kadar dayanıklı gibi sorulardır. Bu yazımızda bu soruları cevaplayacağız. Küçük tek motorludan, en büyük ve en gelişmiş jetlere kadar uçakları yerde ve havada lastikler taşır. Uçak lastikleri, kamyon, bisiklet veya araba lastiklerinden çok farklıdır. Ama benzer yanları da vardır, bunlar; hepsi bir çeşit gaz içerir ve kauçuktan yapılmıştır. Uçak tekerlekleri, gün içinde onlarca yükle birden fazla iniş ve kalkış yaparlar. Uçak lastikleri en aşırı kuvveti idare etmelidir. Özelliklede sürtünme kuvveti ile uğraşırlar. Uçakların lastikleri, sıcaklık ve basınç gibi birçok etkiye karşı en iyi şekilde tasarlanmış ve üretilmiştir.

Uçak Lastikleri Neden Patlamaz?

Yolcu uçakları ve diğer hava araçlarının yapım ve işletiminde kullanılan teknolojiler öyle gelişti ki günümüzde dünyanın en konforlu ve güvenilir ulaşım yolu haline geldi. Uçakların güvenli ve konforlu iniş ve kalkış yapabilmeleri için iniş takımlarının yani lastiklerinin önemi büyüktür. Tipik bir uçak lastiği 38 tonluk bir yükle başa çıkabilir ve herhangi bir değişime uğramadan 500 kez zeminle buluşabilir. Uçak lastiklerinin basıncı bir otomobilin basıncının yaklaşık 6 katıdır. Uçak tekerleği ilk zemine değdiğinde dönmez sürüklenir çünkü uçak ile lastiğin hızını dengelemeye çalışır, bu yüzden duman çıkartırlar. Uçak lastiklerinde tapalar bulunur. Tapalar, yüksek ısıda devreye girip lastiğin içindeki nitrojen gazı basıncını dışarıya vererek azaltıyor ve bu sayede uçaklar piste indiğinde yüksek ısıdan patlamıyorlar. Uçak lastiklerinde sıcaklık ve basınç son derece önemlidir bu sebepten dolayı oksijen yerine daha kararlı madde olan azot gazı kullanırlar. Sebebi ise sıcaklık farkından dolayı lastiğin basıncını değiştirmez.

Neden Azot Gazı Tercih Ediliyor?
Azotla doldurulan lastikler yangın veya patlama gibi olayların olasılığını azaltır, bu bir FAA düzenlemesidir. Lastik yanıcıdır ve tekerlek frenleri çok yüksek sıcaklıklara ulaşır. 200 psi atmosferik havaya sahip büyük bir lastik, bir yangını aktifleştirmek için oksitleyici güç sağlayacaktır. Azot yanmaz, lastik yangını ve patlama riskini azaltır.

Azotun Diğer Faydaları

Kuru nitrojen gazı su buharı içermez. Nem eksikliği, yüksek sıcaklıklarda lastiğin basınç değişikliklerini azaltır. Nemin ortadan kaldırılmasıyla, lastik basıncındaki sıcaklıktan kaynaklanan değişiklik doğrusal olarak değişebilir.

Havadaki oksijen, benzeri gazlar ve nem, alüminyum ve çelik jantlarda korozyona neden olur. Kuru azot gazı bu sorunu büyük oranda yok eder.

Hava ve nem gibi gazlar, lastiğin iç tarafının oksidasyonuna neden olur. Azot ise kauçuğu bozmaz.

Azot gazı, kauçuğa oksijen moleküllerinden biraz daha yavaş bir şekilde etki eder. Azot kullanmak, lastik şişirme kaybının etki etme oranındaki azalmaya büyük oranda katkıda bulunur.